Gunleik Haugland – idrettshøvdingen på Seljordshei

Ingen utøvarar i Seljord idrettslag har tatt fleire premiar enn Gunleik Haugland.

Dei fleste premiane tok han rett nok som åleine i klassa si.

– Det seiast at han ein gong oppgav feil klokkeslett om konkurransestart til ein konkurrent.

Tarjei Gravalid ler godt i sofaen.

– Rett skal vera rett. Etter krigen konkurrerte han mot fleire i klassa si, og han hevda seg godt, mellom anna i kombinert, presiserer Olav Dale.

Gravalid og Dale har tatt seg tid til ein prat om Gunleik Haugland – breiddeidretts-eldsjela på Seljordshei.

– Du kan gjerne kalle han idrettshøvdingen på Seljordsheii, seier Olav Dale.

Enorm premiesamling

Kor mange premiar Haugland fekk gjennom karrieren som strekte seg frå rett etter krigen til han var oppi 70-åra, er det ingen som har tal på.

– Det må då vera 300-400, seier Olav forsiktig.

– Å nei, det er mange fleire. Eg trur nok meir 500–600 om du tek med diplomane, premiane og alle merka han fekk, meiner Tarjei, og viser fram ein premietallerken som fastslår at Gunleik Haugland har tatt Norges skistatuetts trofé 50 gonger.

Om du tek med startnummera også, så blir talet monaleg høgare.

– Startnummera skulle ein ikkje ta med seg. Dei skulle brukast om att i neste renn, men Gunleik hadde ei stor samling startnummer heime, smiler Tarjei.

Tok idrettslaget med over vatnet

I 1977 fekk han Seljord idrettslags krus for innsatsen. «Eldsjel for breiddeidrett. Idrettsmerkegeneral. Har laget si største premiesamling etter å ha deltatt i alt av ski- og friidrettskonkurransar i bygda og nabobygdene,» heiter det i grunngjevinga for at Haugland fekk heidersutmerkinga.

Det var Gunleik Haugland som børsta støvet av Teleguten idrettslag i 1946. Eit idrettslag med rik historie før krigen. Idrettslaget starta faktisk på Manheimstrondi i 1899, fortel Olav Dale.

– Med den dugalege skihopparen Jørn Strånd i spissen, seier Dale.

Høgdepunktet for Teleguten IL var då dei arrangerte landsrenn i 1926. 800 tilskodarar såg at Hans Kleppen hoppa 46 meter – ein telemarksrekord som stod i mange år.

Då krigen var slutt tok Gunleik med seg idrettslaget «over Seljordsvatnet» til Seljordsheii. Klas Garvik stilte grunn og det blei søkt om tippemidlar til å byggje hoppbakke. Og den som bruka mest tid med idrettsanlegget var Gunleik Haugland.

– Han la ned utruleg mange timar, seier Tarjei.

Fekk med seg dei unge

På 60-talet var Teleguten IL historie, og Gunleik Haugland melde seg inn i Seljord IL. Her tok han tak og fekk på beina ei skigruppe som hadde lege nede i mange år. Han var sentral både som eldsjel og utøvar.

– Han var så ivrig på å få ungdomen til å ta idrettsmerke og køyrde å henta for å få med flest mogleg, seier Tarjei.

– Kva var den største idrettsprestasjonen hans?

– Eg vil nok setje Grenaderløpet over ni mil høgast. Det var langt frå alle som klarte fristen for å få lov til å fullføre. Men det gjorde Gunleik, svarar Tarjei.

For det var ikkje alltid slik at Gunleik brydde seg om tida.

– Han var nok ein «tidtakars skrekk», humrar Tarjei.

– Det kunne ta tid å vente på Gunleik. Og det hende han stoppa i løypa for å ta seg ein røyk, held han fram.

Dale og Gravalid trekkjer fram viljen til Gunleik Haugland. Hadde han bestemt seg for noko, gjennomførte han det.

– Han gjekk frå Vrådal til Nissedal på ski og med hoppski på oksla, biletgjer dei korleis Haugland berre skulle vera med i ein kombinertkonkurranse.

Trena kule på sjukeheimen

Gunleik Haugland deltok i konkurransar både sommar og vinter. Som friidrettsutøvar deltok han i både korte og lange springekonkurransar, i tillegg til både lengde, spyd og kule.

– Då han hamna på sjukeheimen måtte pleiarane vera med å måle då han insisterte på å kaste kule, humrar Olav.

– Han dreiv med skiskjoting også! seier Tarjei.

– Det var vel litt russisk rulett, ler han vidare, og fortel om salongen han sleit sund under innskyting i ein konkurranse i Bø.

– Han trena heime og skaut på blink på andre sida av vegen, så heilt trygt var det ikkje, fortel Tarjei med eit smil.

Dei humrar vidare. Det er mange historier om Gunleik Haugland.

Ordensmenneske

Gunleik Haugland var 82 år då han døydde i 1997. Olav Dale hugsar han var med på turmarsjar til han var i slutten av 70-åra. I VTBs arkiv finn me deltaking i Vest-Telemarkkarusellen i 1992 som siste «offisielle» resultat. Då var han 77 år.

Når han ikkje dreiv med idrett jobba han på meieriet både i Seljord og Kviteseid. Han var utdanna agronom frå landbruksskulen på Foldsæ.

– Han var flink. Gunleik var eit ordensmenneske, han hadde god hugs og var påliteleg. Det er veldig mykje godt å seie om Gunleik. Og han var ein original og fargeklatt, seier Tarjei.

Til helga skal «idrettshøvdingen på Seljordheii» bli heidra. Arrangementet er for inviterte gjester og blir leia av ordstyrar Audun Svartdal.

– Dette er noko eg har tenkt på i mange år, seier Tarjei Gravalid, som vil avduke eit premieskåp denne kvelden.

– Men alle premiane til Gunleik får ikkje plass?

– Nei, då måtte me ha bruka heile grendehuset, ler Tarjei.