Slik er julemenyen til nordmenn på julaftan

Jula er sterkt prega av tradisjonar, noko som også blir spegla på julemenyen i norske heimar. Nærare halvparten av nordmenn et svineribbe på julaftan.

Det kjem fram i ei fersk undersøking gjord av Yougov på oppdrag frå Matprat – kommunikasjonskonseptet til Opplysningskontoret for egg og kjøt.

I undersøkinga svarte 47 prosent at dei åt svineribbe som hovudrett på julaftan i fjor. 38 prosent svarte pinnekjøt, medan 7 prosent svarte kalkun. 3 prosent åt vegetarmat som hovudrett, medan det same talet òg gjeld for lutefisk og torsk.

Riskrem er framleis den store dessertfavoritten til nordmenn i jula, og 37 prosent svarer at dei har riskrem som juledesserten. Deretter følgjer moltekrem og karamellpudding, med høvesvis 17 og 10 prosent.

Store geografiske forskjellar

Pinnekjøt dominerer som kjent tradisjonelt på Vestlandet, medan svineribbe er ein større favoritt i resten av landet, spesielt på Austlandet. I Matprat-undersøkinga svarte 74 prosent av vestlendingane at dei åt pinnekjøtt i på julaftan i fjor, mot berre 21 prosent som svarte svineribbe. Til samanlikning svarte 65 prosent av austlendingane at dei åt svineribbe, medan 20 prosent hadde pinnekjøt på menyen.

Sjølv om julemenyen er knytt til kvar i landet ein bur, har dette forandra seg noko dei siste 30–40 åra.

– Julemenyen har utvikla seg litt på tvers av dei geografiske skilja. På 1980-talet var pinnekjøt omtrent umogleg å oppdrive på Austlandet, medan det no er mange austlendingar som har dette som sin faste julemiddag, seier matforskar Annechen Bahr Bugge ved Oslomet til NTB.

Det er mange moglege årsaker til slike geografiske endringar i julemenyen, ifølgje Bugge.

– Ein ting er flyttemønster, ein annan er større velstand og ei stadig større interesse for norsk tradisjonsmat utover 2000-talet, seier matforskaren.

Store forventningar til julekveldsmåltidet

Julemånaden desember er sterkt prega av mat. Ifølgje Virke vil det bli handla daglegvarer for 25 milliardar kroner denne månaden, ein auke på 2 prosent frå i fjor.

I snitt kjem kvar nordmann til å handle mat- og drikkevarer for 4.690 kroner i jula.

– Det er svært høge forventningar til sjølve julekveldsmåltidet. Derfor ser vi at dei unge ofte ikkje er med på matlaginga, og det er ofte godt vaksne kvinner som er den typiske julesjefen. Det er fordi måltidet på julaftan er eit så stort ansvar, det er ikkje noko rom for å mislykkast, forklarer Bugge.

– Det er derfor NRK kvart år går nøye i detalj på korleis ein skal lykkast med julematen. Det har jo til og med tidlegare vore ein ribbetelefon, som ein slags nødtelefon, ler ho.

(©NPK)