Nå skal nye generasjonar få oppleve den gamle saga igjen

I januar reiv Lars Gunnar Veum den gamle saga på Nes. Nå skal han bygge den opp igjen på Meinstad.

I samband med utbetringa av riksveg 41 var Veum på eit folkemøte der vegvesenet informerte om at den gamle saga som stod ved Nes i Nissedal skulle bli riven og kasta. Det syntest Veum var for gale.

Viktig kulturminne

I løpet av nokre dagar i januar reiv han bygningen frå 1800-talet. Og med god hjelp av Hovden hytteservice, som har ansvar for bygginga av riksvegen, vart saga flytta til Meinstad, ein dryg kilometer lenger nord. Veum har fått saga og vil sette den opp igjen på heimstaden. Der skal den bli tatt vare på som eit viktig kulturminne.

I løpet av sommaren har Veum fått restaurert ein gamal molo der saga skal stå. Det er Hovden hytteservice som har gjort jobben.

– Eg hadde aldri klart dette utan dei, seier Veum.

Det var ein gamal molo på Meinstad frå før også, som oldefaren hans hadde bygd, men å restaurere denne var ikkje berre enkelt. Sidan Nisser er drikkevatn måtte han søke både Statsforvaltaren, mattilsynet og forureiningstilsynet om løyve.

Då søknadane var godkjende starta jobben med å få inn midlar. Veum søkte blant anna Nissedal kommune om 100.000 til eit rente- og avdragsfritt lån, som skulle dekke kostnadane med å bygge moloen der saga skal stå.

Førre veke var saka oppe i kommunestyret. Då kom det eit endringsforslag om at kommunen skulle gje halve summen i støtte, og at resten av beløpet skulle bli betalt tilbake om Veum får midlar til prosjektet frå anna hald. Endringsforslaget vart samrøystes vedteke.

– Når ein står aleine i snøstorm i januar og plukkar av takplater, så kan ein kjenne seg litt aleine. Eg kom til eit punkt der eg lurte på om det berre var meg som syntest dette var viktig, seier Veum.

Han er svært takksam for støtta frå kommunen, og opplever det som ein viktig motivasjon for å arbeide vidare med prosjektet.

Når søknadar nå er i orden og økonomien er på plass kan Veum ta fatt på arbeidet med å sette opp saga igjen.

– Det er det eg gler meg til, seier han.

Vil formidle historie

Veum har alltid vore glad i den gamle saga på Nes.

– Eg har køyrd forbi den heile livet, og som born bruka me å sykle ut dit for å fiske, fortel han.

Nå er han oppteken av at nye generasjonar skal få kjennskap til historia om skogbruk, tømmerfløyting og lokale sagbruk i Nissedal. Han har hatt kontakt med kulturavdelinga i kommunen og ynskjer å lage eit opplegg til den kulturelle skulesekken. På Meinstad skal skuleelevar få sjå korleis ein kan drive eit sagbruk ved hjelp av vasskraft.

Han håpar å få sett opp saga før vinteren slik at han kan ta imot skuleelevar og andre besøkande allereie til våren. Med utgangspunkt i saga ynskjer Veum å byggje eit kultursenter. Då blir også historia om tømmerfløyting sentral.

Tidlegare vart tømmer fløyta på Nisser. Veteranbåten Fram, som nå har blitt passasjerbåt, var slepebåt. Veum arbeider for å få bygd ei ny brygge på Meinstad der Fram kan leggje til.

Nisser var tidlegare ei viktig ferdselsåre og passasjerskipa som gjekk på innsjøen brukte å stoppe på Meinstad, der både oldeforeldra og besteforeldra til Veum har hatt landhandel. I 2019 gjenopna Meinstad landhandel i det gamle smørhuset frå 1700-talet. Der sel sambuarparet på Meinstad økologiske og kortreiste produkt. Butikken er open heile sommaren og elles i helger og feriar.

Utanfor husa har sambuarparet både sau, gris og høner. Og til våren er planen å dyrke korn. Dei er glade for at dei har arva ein så fin plass.

– Me vil ta tak i det fine som har vore her og vidareføre det inn i vår tid, seier Veum.