Er det framleis mogleg å haike?

VTB ville finne ut korleis det står til med haikekulturen i dag, og testa det ved å haike frå Åmot til Porsgrunn.

Det var fint vêr denne laurdagen då underteikna prøvde lykka langs vegen. Det var nesten sommar, og optimismen var stor. Trua på at haiking framleis er mogleg, og at det ikkje berre er eit minne frå ungdomstida på 1980-talet, var til stades. Men spørsmåla var der. Ville folk stoppe for haikaren? Kor lang tid ville det ta? Kva slags folk tek med haikarar? Ville det gå greitt å finne ein god plass å haike på dei meir trafikkerte stadane frå Midt-Telemark mot Grenland?

Ei filminteressert dame

Haiketuren starta ved det gamle Texaco-bygget i Åmot, ved avkøyringa til gamle Vinje Sag og Høvleri, no XL-Bygg. Klokka er 9 om morgonen, og det er alt mykje trafikk på E134. Etter om lag 20 minutt stoppar ein bil. Ei dame ved namn Mona Haugen, som kjenner underteikna frå Rauland filmklubb, stoppar. Ho køyrer mykje langs vegen, bur på Rauland og haika mykje i ungdommen. På vegen til Seljord, der eg hoppar av, fortel ho historier frå eit langt liv med haiking.

– Eg ser an folka eg tek opp. Om det er kjente, stoppar eg. Eg stoppa alltid før for ungdomar i militæret som haika langs vegen. Dei har det blitt færre av, men det er ein del utanlandske haikarar for tida, og dei tek eg gjerne opp, dei er spanande å prate med, fortel Haugen.

Haugen har ei hytte i Agder og arbeidde på Rehabiliteringssenteret i Rauland før ho pensjonerte seg. Der brukte ho blant anna kultur i arbeidet sitt. Denne dagen skal ho til Seljord for å hente mora si og seinare vitje broren sin. I bilen fortel ho om to episodar ho hugsar spesielt godt:

– Ein gong tok mora mi opp ein franskmann frå Paris som haika. Ho baud han like godt heim, og han overnatta hos oss i ei veke. Me viste han Noreg. Dette var på 1980-talet, og noko slikt kunne ein vel ikkje gjort i dag, undrar ho.

– Ein annan gong plukka eg opp ei belgisk jente og hjelpte henne med å finne ein bra plass til teltet sitt. Så det har vore mange spanande møter med haikarar, og eg har berre gode opplevingar med å ta dei opp.

Til konfirmasjon

Dette var ein god start, tenkte eg, då eg stilte meg opp ved Bjørge besøksgard for neste etappe. Snart stoppa ein bil frå Vinje. Helge og Reidun Groven køyrde forbi først, men snudde og kom tilbake for å plukke meg opp.

– Eg såg at det var ein sambygding, så då tenkte eg det var trygt, seier Reidun når eg opnar bildøra.

Paret er på veg til ein konfirmasjon i Bø. På vegen går praten lett. Helge, som arbeider som sveisar ved Qmatec i Åmot, haika lite som ungdom. Reidun fortel om ei skremmande oppleving ein av dei første gongene ho haika:

– Eg sette meg i bilen, og me køyrde av garde. Då me kom dit eg skulle, stoppa han ikkje, men køyrde berre forbi. Så sa han: «No ser du kva som kan skje og kva folk du kan møte når du haikar». Så stoppa han og slapp meg av. Han var eigentleg ein hyggeleg kar som berre ville passe på meg. Etter den episoden haika eg ikkje meir, fortel Reidun.

Det feststemte og bunadskledde paret slapp meg av i Bø. Eg gjekk litt ut av sentrum, og den neste bilen tok meg til Gvarv. Det gjekk strålande, og eg tenkte eg skulle nå Porsgrunn lenge før kvelden. Men kva ville skje vidare, når eg kanskje ikkje ville møte så mykje kjentfolk på vegen?

Ein servicemann

Eg stod ved innkøyringa til Sagavoll Folkehøgskule, ved ei busslomme i Gvarv, og prøvde å få haik. Etter ein halvtime begynte eg å tvile, men brått stoppa ein varebil som skulle heilt til Tønsberg. Det betydde at eg fekk skyss heilt til Porsgrunn og gjennom det vanskelegaste området å haike i. Sjåføren var Ove Hellekås frå Hørte, dagleg leiar i Midt-Telemark Pumpeservice. Han var ein pratsam og hyggeleg mann som køyrer mykje rundt i Telemark og Vestfold på oppdrag.

– Eg haika mykje i ungdommen, og Bø var staden då. Det er færre haikarar no enn før, men om sommaren er det litt. Eg har berre positive opplevingar med å ta opp haikarar, og det er noko eg alltid gjer.

Hellekås var på veg til Tønsberg for å treffe kompisar og delta i selskap nokre dagar. Han driv med pumper for vatn og avløp og er mykje på vegen. Nesten framme i Skien stoppa me ved Fjærkilen og Joker, der Hellekås seier dei har den beste potetstappa i mils omkrins, og åt pølse med stappe. Her stoppar han ofte på vegane sine. Og han tilbaud meg like godt å køyre meg heilt til dørstokken til syster mi i Porsgrunn, der eg skulle overnatte til neste dag. Snakk om service!

Konklusjonen på denne fine reisa er at det framleis går fint å haike i 2024, at folk stort sett tek deg med, og at ein treffer mange hyggelege folk langs vegen.