Slik skal Noreg gjenopnast

Ei gradvis heving av tiltaka trinn for trinn i fire etappar. Det blir kjernen i den store planen for gjenopning av Noreg.

Helsedirektoratet og Folkehelseinstituttet jobbar i desse dagar for fullt med den nye strategien, som skal leggjast fram i siste halvdel av mars.

Som ledd i arbeidet er det òg bestilt ein ny rapport frå ekspertgruppa som blir leidd av professor Steinar Holden ved UiO. Der vil dei økonomiske konsekvensane av ulike framgangsmåtar for gjenopning av samfunnet bli analysert.

Håpet er at Noreg skal vere fullstendig gjenopna innan utgangen av 2021, ifølgje helsedirektør Bjørn Guldvog.

Men dei store lempingane vil framleis la vente på seg ei stund.

– Dei vesentlege skritta må skje etter april, når vi har vaksinert alle i risikogruppene og alt helsepersonell.

Fire etappar

Ifølgje Guldvog ser helsestyresmaktene for seg ei trinnvis gjenopning i fire etappar:

* Fase 1: Her vil det komme lettar for dei prioriterte gruppene. Det betyr lettar for barn og unge og lettar for arbeidslivet. Desse grepa kan tidlegast ventast i mai eller juni.

* Fase 2: Denne etappen vil truleg byrje fire til seks veker etter første fase. Det vil då komme lettar knytt til arrangement og reiseliv.

* Fase 3: I denne etappen kan det ventast lettar i krava til avstand og gruppestorleik. Krava om heimekontor kan òg stå for fall.

* Fase 4: Det siste som blir fjerna, er dei grunnleggjande smittevernråda, som å vaske hendene og halde seg heime når ein er sjuk. Det er òg venta at systemet med testing, sporing, karantene og isolasjon – TISK – vil bli halde oppe lenge.

Tre scenario

I arbeidet med planen tek helsestyresmaktene utgangspunkt i tre ulike scenario.

Det eine er eit optimistiske scenario der alle i risikogruppene får tilbod om vaksine innan påske, medan resten av den vaksne befolkninga i Noreg får tilbod om vaksine før sommarferien.

I mellomscenarioet blir vaksinasjonen noko forseinka, medan virusmutasjonane får sterkare fotfeste.

Det tredje scenarioet er meir pessimistisk. Der blir Noreg ramma av nye virusmutasjonar som vaksinane ikkje verkar på, slik at vaksinasjonen må byrje på nytt. I eit slikt scenario ryk målet om full gjenopning innan nyttår.

Smitten må haldast nede

Men kor fort gjenopninga kan skje, vil òg vere avhengig av kor godt vi klarer å halde smitten nede dei næraste to månadene, åtvarar helse- og omsorgsminister Bent Høie (H).

Ifølgje han kan gjenopninga skje raskare viss smitten blir halden låg.

– Uavhengig av vaksinasjonsgrad så må vi klare å halde kontroll på smitten ut mars og april. Viss ikkje, så går vi inn i sommaren på ein mykje vanskelegare måtar, seier Høie til NTB.

Bekymringa, forklarer han, er at for mange kan hamne på sjukehus viss smitten byrjar å spreie seg kraftig før dei i aldersgruppa 45–70 år er vaksinerte. Skjer det, kan sjukehusa bli overbelasta.

Men når befolkninga ned mot 40–50 år er vaksinerte, er mykje av jobben gjort.

Allereie i gang

Denne veka har både Storbritannia og Danmark kunngjort at dei vil byrje å gjenopne allereie i mars.

Det har fått fleire til å stille spørsmål om kvar den norske planen blir av.

Men Guldvog avviser at Noreg heng etter.

– Vi har allereie gjort nokre lettar for barn og unge. Så på éin måte har vi allereie teke det første steget, seier han.

– Det Storbritannia skal gjenopne i mars, har vi gjenopna allereie.

Fakta om gjenopning

* Helse- og omsorgsminister Bent Høie (H) har varsla at ein plan for gjenopning av Noreg skal leggjast fram i siste halvdel av mars.

* Gjenopningsplanen blir utarbeidd av Helsedirektoratet og Folkehelseinstituttet, med bidrag frå ekspertutvalet som blir leidd av økonomiprofessor Steinar Holden ved UiO.

* Gjenopninga blir planlagd i etappar. Prosessen startar når risikogrupper og helsepersonell er ferdig vaksinert.

(©NPK)

(©NPK)