Forskarar: AstraZeneca-vaksine årsaka til dødeleg blodpropp

Ei gruppe forskarar har konkludert med at ein immunrespons etter AstraZeneca-vaksinen førte til at tre helsearbeidarar fekk blodpropp, og ein av dei døydde.

– Vi har årsaka. Og det er ingen andre ting enn vaksinen som kan forklare at vi har fått den immunresponsen, seier overlege og professor Pål Andre Holme ved Rikshospitalet til VG.

Holme har leidd ei gruppe ved sjukehuset som har jobba på spreng for å finne ut kvifor tre helsearbeidarar under 50 år vart innlagde med alvorleg blodpropp etter å ha teke AstraZeneca-vaksinen.

No meiner dei å ha stadfesta teorien om at det er ein immunrespons i samband med vaksinen.

– I samarbeid med seksjon for avansert trombocytt ved Universitetssjukehuset Nord-Noreg (UNN) har vi no påvist spesifikke antistoff mot blodplater som kan gi eit slikt bilete, som vi kjenner frå andre delar av medisinen, men då med medikament som utløysande årsak, seier Holme.

Europeisk vurdering torsdag

Holme fortel at det ikkje er nokon annan historikk hos pasientane som kan gi ein så kraftig immunrespons som dei har fått.

– Vaksinen tek vi for å få ein immunrespons mot det vi skal vernast mot. Då får ein mellom anna utvikling av antistoff. Nokre antistoff kan då reagere slik at dei kan aktivere blodplatene, slik som i desse tilfella, og gi ein blodpropp. Og fordi vi har desse antistoffa på overflata, blir dei fjerna frå sirkulasjonen, dermed får dei for låge blodplater, seier Holme.

Seinare torsdag blir det venta at Det europeiske legemiddeltilsynet (EMA) kjem med si vurdering av vaksinen. Ei rekkje land i Europa har no sett vaksinasjon med AstraZenecas koronavaksine på pause medan ein ventar på konklusjonen frå EMA.

Helsearbeidarar har vore dei primære mottakarane av AstraZeneca-vaksinen i Noreg hittil.

– Dette er alvorleg og ein til dels venta konklusjon dessverre, ut frå beskrive symptombilete. Vi ventar på EMA og Legemiddelverket sine vurderingar, seier leiar Lill Sverresdatter Larsen i Sjukepleiarforbundet til VG.

Legemiddelverket ventar med kommentar

Førebels ønskjer ikkje medisinsk fagdirektør Steinar Madsen i Legemiddelverket å kommentere funna til Holme og ekspertgruppa hans.

– Vi må sjå på resultata først, så eg vil ikkje kommentere det her og no, seier Madsen til NTB.

Han utdjupar:

– Vi tek ikkje standpunkt til dette her og no. No skal dette diskuterast i den europeiske biverknadskomiteen. Vi vil ikkje forskotere resultata derifrå.

Heller ikkje AstraZeneca ønskjer å kommentere opplysningane førebels.

– Vi ventar på EMAs avgjerd seinare i dag før vi gir kommentarar, seier AstraZenecas pressesjef Christina Malmberg Hägerstrand til NTB.